☰
خبرگزاری فارس ـ۹اردیبهشت۹۶
رئیس اتحادیه کشوری فروشگاه‌های زنجیرهای در گفت‌وگو با فارس: سهم فروشگاه‌های زنجیرهای از نظام توزیع زیر۱۰درصد است/ حذف۲واسطه از تولید تا توزیع
در رابطه با عملکرد فروشگاه‌های زنجیرهای و چگونگی خدمات دهی این فروشگاه‌ها با امیرخسرو فخریان رئیس اتحادیه کشوری فروشگاه‌های زنجیرهای گفت‌وگویی انجام شده که در ادامه می‌خوانید:
* فارس: فروشگاه‌های زنجیرهای چه نقشی در اصلاح نظام توزیع ایفا می‌کنند و آیا توانسته‌اند به اهداف طرح تحول اقتصادی در این زمینه دست یابند؟
ـ فخریان: نظام توزیع، یکی از مباحث مهم دنیاست و توسعه فروشگاه‌های زنجیرهای در کشورهای پیشرفته دنیا هم بیشتر است، اما این سهم در ایران بسیار اندک است.
این سهم در ایران در سال۹۴کمتر از۵درصد بود، اما در سال۹۵با جهش در توسعه فروشگاه‌های زنجیرهای سهم فروشگاه‌های زنجیرهای در نظام توزیع بیشتر شده که با توجه به اینکه آمار دقیقی از سهم خرده‌فروشی‌ها در نظام توزیع در اختیار نداریم، به طور دقیق نمی‌توان سهم فروشگاه‌های زنجیرهای در نظام توزیع را بیان کرد، اما براساس گردش مالی فروشگاه‌های زنجیرهای عضو اتحادیه که۱۵هزار میلیارد تومان است می‌توان نتیجه گرفت فروشگاه‌های زنجیرهای سهمی کمتر از۱۰درصد در نظام توزیع دارند.
۵هزار میلیارد تومان در فروشگاه‌های زنجیرهای سرمایه‌گذاری شده است، سهم توزیع کالا از طریق فروشگاه‌های زنجیرهای در ژاپن۹۰درصد، کشورهای اروپایی۷۰تا۸۰درصد و ترکیه۵۵تا۶۰درصد است.
* فارس: نقش فروشگاه‌های زنجیرهای در حذف واسطه‌ها چگونه بوده است؟
ـ فخریان: شرکت‌های پخش و نمایندگی‌ها کالا را بنکداران انتقال می‌دهند و بنکداران هم به خرده‌فروشان، بنابراین از تولید تا مصرف۳مرحله کالا جابه‌جا میشود، اما فروشگاه‌های زنجیرهای مستقیم کالای خود را از تولید‌کننده تهیه و آن را به مصرف‌کننده عرضه می‌کند که به این ترتیب۲واسط در این مسیر حذف میشود.
علاوه بر حذف واسط، از آنجا که فروشگاه‌های زنجیرهای در حجم بالایی کالا خریداری می‌کنند، بنابراین از قدرت مذاکره با تولید‌کنندگان برای عرضه کالا با قیمت مناسب‌تر وجود دارد.
* فارس: با حذف واسطه‌ها و رایزنی با تولید‌کنندگان، چقدر کالاها ارزان‌تر به مصرف‌کننده می‌رسد؟
فخریان: با توجه به حذف هزینه‌های بازاریابی و واسطه‌ها، به طور میانگین بین۱۰تا۲۰درصد بهای کالا کاهش می‌یابد، اما در کالاهایی مثل تخم‌مرغ و برنج با توجه به سود اندک، کاهش بهای تمام شده کمتر از رقم مذکور است.
همچنین توزیع کالا از طریق فروشگاه‌های زنجیره این امکان را برای تولید‌کنندگانی که قصد اعمال تخفیف در کالای تولیدی خود را دارند، فراهم می‌کند و به این ترتیب آنها از اینکه کالایشان با تخفیف مورد نظر به مصرف کننده برسد، مطمئن می‌شوند.
کاهش بهای خرید منجر به افزایش توان خرید و افزایش توان خرید هم منجر به رونق تولید و اشتغال میشود.
فروشگاه‌های زنجیرهای نقش۱۵تا۲۰درصدی در کاهش هزینه خانوار دارند.
* فارس: نقش فروشگاه‌های زنجیرهای در افزایش بهرهوری را توضیح دهید؟
ـ فخریان: با صرفه‌جویی در وقت و انرژی بهرهوری در این بخش بالا می‌رود.
با توجه به وجود۳میلیون بنگاه صنفی و همچنین تعداد۲۴میلیون خانوارهای کشور تعداد مراجعات به هر واحد صنفی روزانه کمتر از۳۰مورد است، اما در فروشگاه‌های زنجیرهای تعداد مراجعات بسیار بیشتر و بطور متوسط بین۵۰۰تا۶۰۰مورد است.
* فارس: اگرچه تعداد فروشگاه‌های زنجیرهای در سراسر کشور زیاد نیست، اما پراکندگی آن متناسب نیست، به نظر می‌رسد بیشتر فروشگاه‌های زنجیرهای در شهرهای بزرگ متمرکز شده‌اند و در شهرهای بزرگ هم پراکندگی متناسب نیست و در برخی خیابان‌ها کوچک هم چند فروشگاه‌های زنجیرهای محلی به چشم می‌خورد، چرا پراکندگی متناسب نیست؟
ـ فخریان: مهم نیست که چند فروشگاه در یک خیابان باشد، بلکه مهم این است که تعدد فروشگاه‌ها رقابت ایجاد می‌کند که این موضوع به نفع مصرف‌کننده است و مصرف‌کننده تصمیم‌می‌گیرد که خرید خود را از کدام فروشگاه انجام دهد.
* فارس: تعداد فروشگاه‌های زنجیرهای در کشور چقدر است؟
فخریان:۲۵۰۰فروشگاه در۶۰برند و با مساحتی حدود یک میلیون متر مربع.
* فارس: چه تعدادی از این فروشگاه‌ها در تهران قرار دارند؟
ـ فخریان:۳۰تا۳۵درصد در تهران و بقیه در شهرستان‌ها قرار دارد، ضمن اینکه در شهرستان‌ها و شهرهای کوچک کسانی که منافعشان به خطر می‌افتد، مانع بزرگی برای توسعه این فروشگاه‌ها هستند.
* فارس: آیا در خارج از کشور برای عرضه کالای ایرانی فروشگاه زنجیرهای وجود دارد؟
ـ فخریان: خیر، اما در این مورد در سال۹۶و۹۷اتفاقات خوبی خواهد افتاد و جزء برنامه‌هایمان است.
* فارس: عرضه کنندگان خرد، به توسعه فروشگاه‌های زنجیرهای انتقاد دارند و معتقدند که توسعه این فروشگاه‌ها باعث از بین رفتن مشاغل و تعطیلی بنگاه‌های صنفی شده است، چه توجیهی در این رابطه دارید، این اقداماتی برای اینکه فروشندگان و عرضه‌کنندگان خرد با توسعه فروشگاه‌های زنجیرهای آسیب نبینند، صورت گرفته است؟
ـ فخریان: در حال حاضر شرایطی را به وجود آورده‌ایم تا به جای اینکه خودمان فروشگاه زنجیرهای تأسیس کنیم، در صورتی که دارنده یک بنگاه صنفی متقاضی باشد، به وی نمایندگی اعطا شود.
مسلما تعداد شغلی که به ازای احداث هر فروشگاه زنجیرهای ایجاد میشود، از تعداد شغلی که به ازای یک بنگاه صنفی ایجاد میشود، بیشتر است، زیرا به ازای یک فروشگاه۲۰۰متری حداقل۱۰کارگر مشغول به کار می‌شوند و این فروشگاه‌ها به صورت دو شیفت کار می‌کنند، ضمن اینکه تمامی کارگران در فروشگاه‌های مذکور بیمه هستند.
به عبارتی می‌تواند تخمین زد که فروشگاه‌های زنجیرهای نسبت به بنگاه‌های صنفی کوچک (سوپرمارکت)۱.۲شغل ایجاد کنند.
البته از آنجا که تمامی معاملات در فروشگاه‌های زنجیرهای شفاف است و این فروشگاه‌ها مجهز به صندوق‌های مکانیزه فروش هستند و پرداخت مالیات و مواردی از این دست کاملا به صورت قانونی رعایت میشود، عده‌ای این شفاف‌سازی را دوست ندارند و تمایلی هم به ایجاد چنین فروشگاه‌هایی از خود نشان نمی‌دهند.
گردش مالی فروشگاه‌های زنجیرهای۱۰۰درصد شفاف است و تمام پرداخت‌ها از جمله مالیات بر ارزش افزود، مالیات بر عملکرد، مالیات بر مستغلات پرداخت میشود، بنابراین در این زمینه فروشگاه‌های زنجیرهای می‌توانند الگوی مناسبی برای دولت تا نظام تولید و توزیع را رصد کنند.
* فارس: آیا برای کاهش قیمت عرضه، با تولید‌کنندگان قرادادهایی دارید که کالا را مختص شما و با کیفیت بهتر تولید کنند؟
ـ فخریان: این اقدامات جزء کارهای بعدی ما است، که با توسعه تعداد فروشگاه‌های زنجیرهای در کشور این امکانات هم فراهم میشود.
* فارس: چه نظارتی بر کیفیت کالاهای عرضه شده در فروشگاه‌ها دارید؟
ـفخریان: کنترل کیفیت مجدد روی کالاها صورت می‌گیرد و اگر کالایی متناسب با استانداردهای عرضه در فروشگاه‌های زنجیرهای نبود به تولید‌کننده پس داده میشود.
* فارس: چرا علیرغم تأکیدات که نسبت به مصرف کالای داخلی وجود دارد، در فروشگاه‌های زنجیرهای شاهد عرضه کالاهای وارداتی هستیم؟
ـ فخریان: کالاهایی که با برند خارجی در فروشگاه‌ها عرضه میشود، تولید داخل است و فقط برند آن خارجی است که این نوع کالاها جزء کالاهای وارداتی به شمار نمی‌روند.
اگر برنج که بخش زیادی از آن وارداتی است را از سبد عرضه فروشگاه‌های زنجیرهای کنار بگذاریم، بیش از۹۰درصد کالاهایی که در فروشگاه‌های زنجیرهای عرضه میشود، کالای تولید داخل و ایرانی است.
* فارس: اما کالاهایی مثل چای، روغن‌زیتون و روغن‌های خارجی و حتی خمیردندان در این فروشگاه‌ها عرضه میشود؟
ـ فخریان: حجم چای تولید داخل کم است و بخش اعظم آن وارداتی است، بنابراین با توجه به تقاضای مردم این کالا در فروشگاه‌های زنجیرهای عرضه میشود، همچنین روغن زیتون داخلی کفاف تأمین نیاز داخلی را نمی‌دهند که این کالا وارد و در داخل بسته‌بندی میشود.
خمیردندان هم فقط چند برند محدود وارداتی در فروشگاه‌ها زنجیرهای عرضه میشود که دلیل آن هم درخواست خریداران است.
* فارس: حاشیه سود فروشگاه‌های زنجیرهای چقدر است؟
ـفخریان:۱تا۳درصد. در همه دنیا این صنعت حاشیه سود کمی دارد و در بهترین حالت همین رقم است.
* فارس: آیا این رقم به صرفه است؟
ـ فخریان: در صورت توسعه به صرفه است.
* فارس: احداث یک فروشگاه‌ها زنجیرهای چقدر هزینه‌دارد؟
ـ فخریان: به مسائل مختلف بستگی دارد، ولی برای هر مترمربع به غیر از هزینه زمین۵میلیون تومان برآورد هزینه است.
* فارس: به ازای کالاهایی که در فروشگاه‌ها عرضه میشود از تولید‌کنندگان اجاره دریافت میشود، دلیل آن چیست؟
ـ فخریان: این اتفاق زمانی می‌افتد که تولید‌کننده‌ای کالای جدیدی را به بازار عرضه می‌کند و هنوز برای مشتریان شناخته شده نیست.
بنابراین چون ما قفسه خود را در اختیار کالایی قرار می‌دهیم که فروش ندارد، به ازای آن اجاره دریافت می‌کنیم، اما در مورد کالاهایی که متقاضی دارد و در بازار شناخته شده است چنین اتفاقی نمی‌افتد.
* فارس: وضعیت انبارها و خواب کالا در فروشگاه‌های زنجیرهای چگونه است؟
ـ فخریان: خواب کالاهایی غیر فساد پذیر در انبارهای فروشگاه‌ها زنجیرهای کمتر از۲ماه است. در حالی که در برخی کشورهای توسعه یافته خواب کالا در انبارهایشان کمتر از یک روز و حدود۱۸ساعت است و۵۰درصد از انبارهای آنها را کامیون‌هایی تشکیل می‌دهند که در حال حمل کالا به آن فروشگاه‌ها هستند.